Alimlər çoxdan Günəş sistemindən kənarda nəzəri 9-cu planetin ola biləcəyindən şübhələnirdilər. Elə isə Yerdən 10 dəfə böyük olduğu təxmin edilən bu planeti necə tapa bilərik? Bu məqalədə bu barədə danışacağıq.
Bir astronomun fikrincə, əgər doqquzuncu planeti tapmaq mümkündürsə, o bunun üçün yeni bir yol təqdim edir.
Son illərdə digər ulduzların ətrafında kəşf edilən minlərlə planetlə, öz Günəş sistemimizdə planet tapmaqda niyə belə çətinlik çəkdiyimizi düşünə bilərsiniz. Digər ulduzların ətrafında fırlanan planetlər üçün müəyyən üsullarımız var. Əslində bir planet müşahidə etdiyimiz ulduzun qarşısından keçəndə həmin ulduzun işığında müəyyən azalma görürük. Öz ulduz sistemimizdə Merkuri və Veneradan başqa planetlərin Günəşin qarşısından keçməməsi bu üsulu bizim üçün etibarsız edir. Doqquzuncu planet qəfildən Günəş sisteminin mərkəzinə getməsə, biz onu bu şəkildə kəşf edə bilməyəcəyik.
Astronom və riyaziyyatçı Urbain Le Verrier 1846-cı ildə Neptunu məhz belə kəşf etdi. İnsanların sirli doqquzuncu planeti axtarmasının səbəbi, Caltech-dən olan iki astronomun Neptun ətrafında fırlanan altı cismin “idarə olunduğunu” düşünən şəkildə bir araya toplandığına dair sübut təqdim etməsidir. Komanda, obyektin Yerin radiusundan iki-dörd dəfə çox olduğuna inandıqları yeri daraltdı, lakin bunun statistik anomaliya ola biləcəyinə dair təkliflərlə aydın deyil.
Miçiqan Universitetindən Kevin Napierin rəhbərlik etdiyi tədqiqat Neptunun orbitindən sonra digər obyektləri də tədqiq edib.
Bu orbitdən sonra tapılan altı obyekt gizli bir planetin yaratdığı qruplaşmanın sübutudursa, bu, onların orbitlərinin eyni bölgədəki digər obyektlərin orbitlərindən fərqləndiyini göstərir. Komanda bunun belə olduğunu təsdiqləyən heç bir dəlil tapmayıb və doqquzuncu planetin sübutunun əslində seçim qərəzi olduğunu irəli sürdü. Əgər doqquzuncu planet oradadırsa – bəzilərinin hələ də buna inandığı kimi – onu tapmaq üçün daha yaxşı bir yola ehtiyacımız var. Astronom Man Ho Çan yeni bir məqalədə planeti axtarmağın bir yolunun planetin tutmuş ola biləcəyi ayların termal imzalarını axtarmaq olduğunu təklif edir.
Çanın nəzəri planet zonasındakı cisimlərə əsaslanan hesablamalarına görə, bu planet 20 peyk toplamalı idi.
Çan hesab edir ki, doqquzuncu planet “qaranlıq obyekt” olsa belə, bunun işə yqrayacağını düşünür. “Əgər (doqquzuncu planet) qaranlıq obyektdirsə və peyk sisteminə malikdirsə, biz peyklərin yaydığı potensial istilik siqnallarını birbaşa müşahidə etməyə cəhd edə bilərik” deyə Çan deyib. Buna görə də bu [doqquzuncu planet] fərziyyəsini təsdiqləmək və [doqquzuncu planetin] qaranlıq obyekt olub-olmadığını təsdiqləmək üçün təsirli bir üsul sayıla bilər”.