Revmatizm sözü Yunan dilindəki “revmatizm”dən gəlir. Bu söz “axın”, “hərəkət” mənasını verir. Revmatizm oynaqlarda, əzələlərdə və ətrafdakı yumşaq toxumalarda (birləşdirici toxuma kimi tanınan) ağrı və iltihabı izah etmək üçün istifadə olunan ümumi bir termindir.
Revmatizm hər yaş qrupundakı insanlarda, o cümlədən uşaqlarda görünə bilən və əzələ, skelet və bağlarda – hərəkət sistemində ağrı və hərəkət məhdudluğu ilə müşayiət olunan xroniki bir xəstəlikdir. Məşhur inancın əksinə olaraq, bəzi hallarda daxili orqanlara təsir edən bu xəstəlik hava hadisələrindən qaynaqlanmır. Kobud şəkildə “iltihablı revmatizm” və “iltihabsız revmatizm”ə bölünsə də, revmatizmin çox müxtəlif tipləri var.
Revmatizm əlamətləri
Revmatizm
Ümumiyyətlə revmatik xəstəliklərdə əzələ, bel və bel ağrısı, oynaqlarda ağrı və şişkinlik, həzm sistemində şikayətlər, ürək və damar sistemində problemlər görülür. Bunlara əlavə olaraq revmatik xəstəliklərin əsas simptomları aşağıdakı kimi sadalanır:
*Nevroloji şikayətlər
*Böyrək funksiyasının azalması
*Nəfəs darlığı
*Məhdud hərəkət
*Səhər saatlarında birgə sərtlik
*Dərinin günəşə həssaslığı
*Dərinin altında vəzin əmələ gəlməsi
*Bədənin müxtəlif yerlərində görülən sərtlik
*Zəiflik
*Gözlərin iltihabı
*Görmə qabiliyyətinin pisləşməsi və ya itməsi
*Uzun müddət davam edən yüksək qızdırma
Revmatizmin əsasən 2 növü var:
1.İltihabı olanlar
2.İltihabı olmayanlar
1) Revmatik iltihabın özü də 3 növə ayrılır:
a) Birgə oturan mikrobların səbəb olduğu mikrobial revmatizm: Stafilokok, streptokok və vərəm bacillusu
b) İmmunitet sisteminin pozulması nəticəsində inkişaf edən mikrobsuz iltihab: Bu tip iltihabın səbəb olduğu ən vacib revmatizmlər revmatoid artrit (RA), ankilozan spondilit (AS) və ümumi birləşdirici toxuma iltihabıdır (kollagen xəstəlikləri). Bu son qrupun ən yaxşı bilinən nümunəsi sistemik lupus eritematosusdur (SLE).
c) İltihabın başqa bir növü, digər kristalların, xüsusən sidik turşusunun oynaqlarda və müxtəlif toxumalarda oturduğu qıcıqlanma nəticəsində yaranan iltihabdır.
2) İltihabi olmayan revmatizm: Bu revmatizmlərdən ən vacibi artrozdur (kalsifikasiya). Artrozda birgə iltihab yoxdur. Bunun əksinə, aşınma var. Travmalar (qəza, vuruş), mexaniki səbəblər, metabolik və psixoloji pozğunluqlar iltihabi olmayan revmatizmin ən vacib səbəbləridir.
Revmatizm üçün əlverişsiz qidalar
Xəstələrin şikayətlərini artıran qidalar insandan insana dəyişsə də, ümumiyyətlə ağ çörək, şəkərli desertlər, dondurma növləri, qızardılmış kartof və marqarin istehlak etmək əlverişsiz ola bilər.
Diaqnoz
Rematizmin diaqnozu
Romatoid artritin erkən mərhələlərində diaqnoz qoymaq çətin ola bilər, çünki erkən əlamətlər və simptomlar bir çox digər xəstəliklərə bənzəyir. Diaqnozu təsdiqləmək üçün heç bir qan testi və ya fiziki tapıntı yoxdur.
Həkiminiz oynaqlarınızı şişkinlik, qızartı və istiləşmə üçün yoxlayır. O, həmçinin reflekslərinizi və əzələ gücünüzü yoxlaya bilər.
Revmatik xəstəliklərə kim diaqnoz qoyur və müalicə edir?
Revmatik xəstəliklərdən əziyyət çəkən insanlara bu sahədə yetişmiş revmatoloqlar tərəfindən diaqnoz qoyulur və müalicə olunur.
Müalicəsi
Revmatizm xəstəliyinin müalicəsi qeyri-müəyyən müddət aparılır. Çünki ağırlıq dərəcəsi nəzərə alınır və hər bir xəstəyə individual müalicə metodu tətbiq edilir. Revmatizmin yüngül formasında 1 kurs müalicə müddəti 3-5 həftə, ağır formasında isə 6-8 həftə davam edir. Revmatizmin birinci müalicə kursu bitəndən sonra xəstə pəhriz qidalanma və orqanizmin gücləndirilməsi istiqamətində profilaktik tədbirlərin tətbiqi davam edir.
Müalicə prinsipinə daxildir:
– dərman preparatların təyinatı
– müalicəvi bitki çayı
– müalicəvi bitki ekstraktı
– qida pəhrizi
– həyat tərzi ilə bağlı göstərişlər
Revmatik xəstəlik tam diaqnoz qoyulduqdan sonra fərdi müalicəyə başlanılır.
Burada həkiminiz tərəfindən tövsiyə olunan müalicə metodunu mütəmadi və davamlı tətbiq etmək son dərəcə vacibdir
İsmayılova Bəyim
